Podotherapie bij hallux valgus

Hallus valgus (letterlijke vertaling: scheve grote teen) kan voor veel problemen zorgen bij het lopen. Wat gaat er mis en wat zijn de behandelmogelijkheden voor podotherapie bij hallux valgus? Wist je dat ongeveer de helft van alle volwassenen in meer of mindere mate een hallux valgus heeft? Veel mensen hebben hier overigens geen klachten van, maar dit kan op latere leeftijd wel veranderen.

Wat is hallux valgus?

Bij hallux valgus staat de grote teen scheef en kan bij een toenemende forse scheefstand ook het middenvoetsbeentje van de grote teen scheef trekken waardoor er een soort driehoek ontstaat tussen grote teen, middenvoetsbeen en de rest van de voet. De mate van deze scheefstand wordt altijd beoordeeld door een podotherapeut om een eerste inschatting te kunnen maken in de ernst van de hallux valgus. Belangrijk om te vermelden is dat de term hallux valgus op zichzelf dus geen diagnose is: het zegt alleen iets over de stand van de grote teen. Maar, door de scheefstand van de teen kunnen wel allerlei structuren rondom de teen vervelend gaan doen.

Wat is de oorzaak van hallux valgus?

Het is niet zeker te zeggen wat de oorzaak van hallux valgus precies is. Er lijkt een erfelijk component te zijn en ook is het zo dat vooral vrouwen deze afwijkende stand van de grote teen hebben. Waardoor dit precies komt is niet zeker te zeggen. Ook kan een hallux valgus ontstaan door een ongeluk waarbij bijvoorbeeld een kast op het gewricht valt en er lichte schade in het gewricht ontstaat. Het kan zijn dat pas jaren later een hallux valgus gaat ontstaan. De laatste jaren lijkt toch ook wel steeds duidelijker te worden dat in onze westerse maatschappij (waarin we relatief krappe schoenen dragen) deze problemen vaker voorkomen dan bij groepen mensen waarbij niet of nauwelijk schoeisel gedragen wordt.

Wat zijn de gevolgen van hallux valgus?

Vaak is het zo dat in de jaren de scheefstand toeneemt en dit zorgt voor verminderde functie van de voet omdat de afwikkeling anders gaat verlopen. De grote teen heeft een grote functie bij afwikkelen van de voet. Bij een goede afwikkeling zet je als eerste de hiel neer, een beetje aan de buitenkant. Bij het verder afwikkelen ga je langzaam richting de grote teen. Deze buigt dan in een bepaalde mate totdat je met de voet weer los van de grond komt. Als die buiging niet (voldoende) meer plaats kan vinden of het naar binnen zakken van de voet gaat te snel en teveel (overpronatie), ontstaan er grote druk- en schuifkrachten ter hoogte van het grote teengewricht. Hierdoor kunnen lokaal allerlei problemen rondom dit gewricht ontstaan en er kan disbalans in verschillende voetspieren ontstaan.

Belangrijke teenspieren

Een voor de hallux valgus belangrijke voetspier is de grote teen buiger (m. flexor hallucis longus). Deze bevindt zich onder de grote teen en zorgt, bij een gezonde voet, voor de afzet tijdens het lopen. Als de teen schever gaat staan, komt deze pees in een verkeerde trekrichting en door de kracht van de pees kan deze er zelfs voor zorgen dat de scheefstand van hallux valgus wordt verergerd. Maar er zijn meerdere spieren rondom de grote teen die een negatieve bijdrage kunnen leveren aan de scheefstand. Maar ook de spier die aan de binnenkant vanaf de hiel naar de grote teen loopt (m. abductor hallucis) speelt een grote rol bij het ontstaan van hallux valgus.

Behandeling hallux valgus

In principe wordt aangeraden eerst de klachten te behandelen zonder operatie (conservatieve therapie). De scheefstand zal hierdoor niet of nauwelijks verbeteren, maar de voet kan wel sterker worden waardoor de scheefgroei kan worden vertraagd. Een operatie kan overigens op vele manieren worden uitgevoerd, afhankelijk van de mate van scheefstand en de klachten die er zijn. In deze blog zullen we alleen de conservatieve (podotherapeutische) therapie mogelijkheden bespreken bij hallux valgus welke door de podotherapeut kunnen worden uitgevoerd.

Podotherapie bij hallux valgus

Allereerst zullen we een uitgebreide analyse uitvoeren om de ernst van de scheefstand te beoordelen, mogelijke andere klachten te beoordelen die veroorzaakt worden door de teenstand en worden de verschillende spiergroepen getest. Daarnaast wordt het lopen geanalyseerd om de oorzaak van de disfunctie van de voet in kaart te brengen. Nadat dit gedaan is wordt er een behandelplan opgesteld. Er zijn tal van mogelijkheden vanuit podotherapie om een cliënt te behandelen met klachten welke voortvloeien uit een hallux valgus. Denk bijvoorbeeld aan:

• Optimaliseren van de beweeglijkheid van alle gewrichten van de voet en tenen;
• Persoonlijk specifiek schoenadvies (ook bij specifieke sporten);
• Specifieke oefeningen om bepaalde spieren sterker maken;
• Drukontlasting: Dit kan met vilttherapie, een (sport)schoenaanpassing of door je veters anders te veteren;
• Tapetherapie: om de pijn in het gewricht tijdelijk te verminderen of om pijnlijke spieren te ontlasten;
• Podotherapeutische zolen om piekdruk te verminderen bij afzet en het doorzakken van de voeten te verminderen.

In onze praktijk is het gangbaar dat een combinatie van bovenstaande therapieen wordt aangeboden. Verder zijn steeds meer mensen gemotiveerd om de voeten te gaan trainen. Ook hiervoor bieden wij begeleiding aan, eventueel in combinatie met podotherapeutische zolen. 

Wat kun je zelf doen?

Heb je een (beginnende) hallux valgus en geen klachten? Je ziet je voeten iedere dag en dan is het moeilijk in te schatten of de scheefstand erger wordt of niet. Maak eens per half jaar een foto van je voeten (loodrecht naar beneden). Dit is handig voor jezelf om de scheefstand in de gaten te houden. Verder is het goed om regelmatig op blote voeten te lopen om de voetspieren goed te laten werken, maar als je een lange dag gaat staan en/of lopen dan is een stevige schoen wel aan te raden. Speciaal voor actieve mensen met hallux valgus hebben wij een online training ontwikkeld: Tenen in Topvorm. Hiermee kun jij zelf zorgen dat jouw tenen (én voeten) in 6 weken soepeler en sterker worden!

Wij adviseren ook met regelmaat Correct Toes. Deze siliconen beugeltjes “dwingen” je tenen in de juiste stand te staan waardoor je je tenen traint tijdens een activiteit zoals koken of de was doen. 

Twijfel je of wil je duidelijk advies? Maak dan een afspraak en kom eens langs in de praktijk. We zullen je met liefde en plezier een eerlijk en uitgebreid advies geven over jouw situatie.